Volledige renovatie beschermde Jubelfeestbrug
Beschermde spoorwegbrug op de Thurn & Taxis-site veiliger en met meer comfort voor voetgangers en fietsers
De stedenbouwkundige vergunning voor de volledige renovatie van de Jubelfeestbrug over het Thurn en Taxispark, dat de veiligheid en het comfort voor actieve vervoerswijzen op de spoorwegbrug zal verbeteren, werd afgeleverd. In juli 2021 hadden het Brusselse Gewest en de NMBS een samenwerkingsakkoord afgesloten om deze beschermde spoorwegbrug, die eigendom is van de NMBS, samen te renoveren. Deze brug heeft grote erfgoedwaarde, maar moet grondig worden gerenoveerd. Het akkoord voorziet een gedeelde financiering tussen de NMBS en urban.brussels. Na de renovatie door de NMBS zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest definitief eigenaar en beheerder van de brug worden. De werken gaan de komende maanden van start en zullen ongeveer anderhalf jaar duren.
“De stedenbouwkundige vergunning is een eerste belangrijke stap om de erbarmelijke staat van de Jubelfeestbrug aan te pakken. Doel is om deze architectuur- en erfgoedparel terug volledig tot zijn recht te laten komen in het Brusselse stadslandschap. Dankzij een succesvolle samenwerking tussen het gewest en de NMBS kunnen we de brug eindelijk grondig renoveren. Bovendien zullen de veiligheid en het comfort van de voetgangers en fietsers in de Maritiemwijk erop vooruitgaan. Na de renovatie wordt de Jubelfeestbrug een nieuw symbool van de wijk en een trekpleister van de Thurn & Taxis-site. Vanaf de brug zal je ook het Brusselse panorama en de (her)ontwikkelingen langs het kanaal kunnen zien,” zegt Pascal Smet, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed.
Concreet zullen de brug en de structuur ervan worden gerenoveerd met het oog op de hedendaagse gebruiken en het erfgoedbehoud. De visueel belangrijke elementen die in de loop der jaren verdwenen zijn, zullen op een hedendaagse manier worden geïntegreerd.
Het 80 meter lange hoofdbrugdek zal worden vervangen. Er werd gekozen om alle onderdelen in prefabbeton weg te nemen en te vervangen door een nieuw structureel brugdek dat uit een metalen plaat bestaat.
Wat de mobiliteit betreft, komt er voor elke vervoerswijze (auto’s, voetgangers, fietsers) een eigen regeling om de veiligheid en het comfort van alle gebruikers van de brug te verbeteren. Elke vervoerswijze zal zijn eigen ruimte krijgen. Het tweerichtingsautoverkeer op het centrale gedeelte blijft behouden. Aan weerszijden van de weg komt er een afgescheiden eenrichtingsfietspad met een breedte van 2,10 meter. Voetgangers kunnen gebruikmaken van een breed voetpad met houten ondergrond.
Aangezien de huidige borstweringen niet de oorspronkelijke zijn, zullen ze samen met het volledige bovenbrugdek worden weggenomen. De nieuwe modellen zullen onder meer qua hoogte, structuur en wapeningsnet op de oorspronkelijke lijken. Ze zullen stijlen en een leuning met een reglementaire hoogte hebben. Zo komt het uitzicht op het park vrij. De veiligheidsafrastering zal bestaan uit een wapeningsnet met inoxgaas. Via stijlen van ongeveer 2,5 meter hoog, op dezelfde afstanden verdeeld als de oorspronkelijke hoofdmasten, krijgt de ruimte zijn vroegere fictieve grenzen terug en komt de oorspronkelijke structuur weer tevoorschijn.
De historische verlichting, die bijdroeg aan de monumentaliteit en grootsheid van de brug, is vandaag verdwenen, maar maakt wel opnieuw deel uit van het project. Er komt opnieuw verlichting met een hedendaagse herinterpretatie van de structuur en lichtbollen en met respect voor de geometrische indeling van vroeger. Ze zullen op dezelfde plaatsen staan als vroeger en ook hun aantal zal gelijk zijn. Ze dienen als nachtverlichting, die voor een optimale zichtbaarheid voor iedereen versterkt zal worden met verlichting aan de banken en borstweringen.
Urban.brussels en de NMBS financieren beiden de helft van de werken, die op 8 miljoen euro worden geschat. De spoorwegoperator zal het bouwheerschap op zich nemen. Na de renovatie neemt het gewestbestuur Brussel Mobiliteit de Jubelfeestbrug voor een symbolische euro over en wordt het de nieuwe eigenaar en beheerder.
Historische context
De Jubelfeestbrug, oorspronkelijk de “Monumentale Brug”, werd in 1904 gebouwd door de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen bij de aanleg van de Jubelfeestlaan en de Emile Bockstaellaan en overbrugde de spoorweg vanuit Thurn & Taxis. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering beschermde de brug in 2007 als monument.
Met een overspanning van 80 meter rust de brug op twee landhoofden en op vier veelhoekige pijlers in blauwe steen. Aan weerszijden staan er monumentale zuilen in gepolijst graniet, met sokkels en bovenkanten in blauwe steen. Vroeger droegen ze de smeedijzeren art-nouveaulantaarns. Een metalen borstwering vervangt momenteel de vroegere smeedijzeren balustrade met art-nouveaumotieven.
De spoorlijnen van de Thurn & Taxis-site werden in 2001 verwijderd en de grond onder de brug werd in 2008 verkocht. Die grond maakt tegenwoordig deel uit van een park dat zich uitstrekt van de Havenlaan tot het Emile Bockstaelplein.
Bart Crols
Damiaan De Jonge
