Raad van bestuur NMBS keurt vervoersplan 2023-2026 goed

De raad van bestuur van NMBS heeft het nieuwe vervoersplan voor de periode december 2023 tot december 2026 goedgekeurd. Het gaat om het meest ambitieuze vervoersplan ooit, dat volledig in lijn ligt met de groeiambities van het openbaredienstcontract. Het aantal treinkilometers stijgt met 7,4%, wat goed is voor meer dan 2.000 treinen extra per week tegen 2026. Daarnaast worden verschillende maatregelen genomen om de dienstverlening aan de reizigers verder te verbeteren.

Het nieuwe vervoersplan van NMBS wil de groei van het aantal treinreizigers (+30% tegen 2032) stimuleren, zowel voor het woon-werksegment, woon-school als voor het vrijetijdssegment. Met dit nieuwe plan beoogt NMBS in 2026 een jaarlijkse productie van 89,5 miljoen treinkilometers te bereiken, een stijging van 7,4% in vergelijking met het huidige aanbod. In de vorige vervoersplannen werd het aanbod respectievelijk met 5,6% (2017-2020) en 2,8% (2020-2023) uitgebreid.

Meer treinen tijdens de week en tijdens het weekend

Tegen 2026 gaat het om meer dan 2.000 treinen extra per week, waarvan meer dan 720 in het weekend. De bedoeling is om dit plan in vier opeenvolgende fasen uit te voeren: december 2023, december 2024, juni 2025 en december 2025. Het is het resultaat van studies naar de verplaatsingsvraag en de behoeften en is ook gebaseerd op de ontwikkeling van de infrastructuur. Dit vervoersplan is onlosmakelijk verbonden met het kunnen aanwerven op grote schaal. In die context dienen in 2023 meer dan 500 treinbegeleiders en treinbestuurders gerekruteerd te worden. Het plan vergt eveneens het volledige respect door Alstom van haar engagementen wat betreft de timing van de levering en de kwaliteit van het nieuwe treinmaterieel.

Tijdens de duur van dit vervoersplan zal de geleidelijke vernieuwing van de treinen de reizigers meer comfort bieden met 10.000 extra zitplaatsen, 40% meer plaatsen voor fietsen, airconditioning in 80% van de treinen (tegenover 65% vandaag) en een betere toegankelijkheid voor personen met een beperkte mobiliteit. In de loop van het vervoersplan zal 100% van de treinen van NMBS zijn uitgerust met het ETCS-systeem, dat de snelheid van de treinen continu controleert en voor een zeer hoog veiligheidsniveau zorgt (momenteel is meer dan 80% van de treinen reeds uitgerust). De invoering van nieuwe treinen en de geleidelijke uitfasering van oude treinstellen zal het mogelijk maken de betrouwbaarheid van het materieel te verhogen en zo ook de stiptheid te verbeteren. Het treinmaterieel zal ook beter worden afgestemd op de verschillende treinrelaties (IC, S,…).

In totaal zal meer dan de helft van de stations (280) tegen 2026 een verbeterd aanbod hebben door betere frequenties op weekdagen en/of in het weekend of door bijkomende latere treinen op vrijdag- en zaterdagavond.

De nadruk ligt op de ontwikkeling van het aanbod rond grote steden zoals Brussel, Antwerpen en Luik met betere frequenties voor de voorstedelijke treinen en op betere verbindingen tussen grote steden in het weekend. Zo zullen er in het weekend twee IC-treinen per uur rijden tussen Brussel, Leuven en Luik, Antwerpen en Leuven, Kortrijk en Brugge, Brussel en Charleroi en Brussel en Bergen.

Op vrijdag- en zaterdagavond zullen er bijna 50 extra S-treinen rijden, waarvan 30 tot na 1 uur ’s nachts, vanuit Brussel en Antwerpen naar verschillende steden, waaronder Aalst, Mechelen, Leuven, ’s Gravenbrakel, Nijvel en Ottignies. Het vervoersplan zet ook in op hogere en stabielere frequenties het hele jaar door, zodat tijdens de schoolvakanties met name rond Brussel eenzelfde voorstedelijk aanbod kan worden aangehouden.

Terwijl 82 stations reeds een rechtstreekse verbinding hebben met Brussels Airport, krijgen nu ook heel wat stations een betere verbinding met de luchthaven van Charleroi dankzij de invoering van de nieuwe IC-verbinding Leuven – Fleurus – Charleroi-Centraal die zeven dagen op zeven zal rijden en waarbij reizigers in het station van Fleurus onmiddellijk kunnen overstappen op een bus van de TEC richting de luchthaven.

Door de toename van het telewerk zullen 22 laag bezette P-treinen niet meer rijden. Het gaat om treinen die het basisaanbod momenteel versterken tijdens de piekuren en waarvoor er alternatieven bestaan zonder een noemenswaardige wachttijd.

Dankzij het materieel en personeel dat hierdoor vrijkomt, zal het mogelijk zijn om meer pertinente bedieningen van het vervoersplan mogelijk te maken en om geleidelijk aan twaalf P-treinen opnieuw in te leggen op verbindingen waar het aantal reizigers sterk toeneemt.

Tot slot zal NMBS tegen 2026 niet minder dan 2.190 aansluitingen per uur hebben tussen haar treinen. Dat is 12% meer dan vandaag. NMBS versterkt ook haar samenwerking met de andere operatoren (De Lijn, MIVB, TEC) om de intermodale knooppunten verder te ontwikkelen. Vandaag bevindt 90% van de stations zich op minder dan 500 meter van een bus-, tram- of metrohalte.

Het grensoverschrijdend aanbod wordt versterkt met de invoering van de drielandentrein tussen Luik, Maastricht en Aken en een voorstedelijke verbinding tussen Luik, Verviers en Aken.

Het vervoersplan 2023-2026 wordt nu overgemaakt aan de voogdijminister voor goedkeuring door de ministerraad.

Wat betreft het eventueel blijven bedienen of openen van een aantal stopplaatsen erkent de raad van bestuur de noodzaak tot optimalisatie van het aantal stopplaatsen. Desalniettemin werd meerderheid (8) tegen minderheid (6) beslist om voor de periode 2023-2026 geen beslissingen ter zake te nemen maar ze uit te stellen naar een later vervoersplan.

Wel zal NMBS indien de werken waartoe Infrabel zich heeft geëngageerd tijdig zijn afgewerkt de stopplaats van Moensberg verplaatsen en in juni 2025 in gebruik nemen en de stopplaats Braine-L'Alliance in december 2025 openen, en dit in het kader van de roadmap van het Gewestelijk Expresnet (GEN).

Verbeterd reizigersonthaal

Tussen nu en 2032 plant NMBS meer dan 1,8 miljard euro te investeren in stations verspreid over het land om de intermodaliteit, de toegankelijkheid en het comfort voor de reizigers te verbeteren. Zo wil NMBS het aantal parkeerplaatsen voor fietsen met 50.000 verhogen tot 164.000, het aantal autoparkeerplaatsen met 5.000 tot 80.000 en het aantal stations dat toegankelijk is voor personen met beperkte mobiliteit verdubbelen tot 176.

Communicatie met de lokale overheden

In de komende weken zal NMBS samen met Infrabel informatiesessies houden met de steden en de gemeenten over dit nieuwe vervoersplan en hun respectieve investeringsplannen over de periode 2023-2032.

Dimitri Temmerman

Woordvoerder, NMBS

• [email protected]