Persbericht NMBS
Op vraag van Sophie Dutordoir, met de steun van de Raad van Bestuur van NMBS, heeft het Auditcomité eind juni 2023 beslist een audit te laten uitvoeren op een IT-dienstverleningscontract uit 2018 dat destijds werd afgesloten door NV Ypto, het IT-filiaal van NMBS.
De audit had enerzijds betrekking op de naleving door het toenmalig Ypto-management van de wetgeving op de overheidsopdrachten en anderzijds op de eventuele rol van de CEO en het lid van het Executive Committee van NMBS verantwoordelijk voor IT in de gunning van dit contract.
Uit de audit, die heden aan de Raad van bestuur werd toegelicht, komen volgende conclusies:
- Wat de rollen en verantwoordelijkheden betreft :
- In 2018 was het management van Ypto op zoek naar externe expertise om kritieke problemen op te lossen in het kader van een meerjarig grootschalig IT-programma ter waarde van 270 miljoen euro, dat meer bepaald betrekking had op de afsplitsing van de IT-systemen van NMBS van die van Infrabel, gevolgd door een outsourcing en hosting van het merendeel van haar IT-systemen en applicaties. In die context heeft de CEO van NMBS toen een externe dienstverlener wiens expertise ze kende in contact gebracht met het Ypto-management.
- De daaropvolgende stappen in de procedure - het selecteren, evalueren en contracteren van externe dienstverleners - zijn, conform de bevoegdheidsdelegaties, de bevoegdheid van het Ypto-management.
- Het IT-dienstverleningscontract waarover de huidige audit gaat, werd effectief beheerd, onderhandeld en ondertekend door het toenmalig Ypto-Management.
- De audit heeft in dat kader geen enkele vorm van inmenging of van druk vastgesteld vanwege de CEO of het lid van het Executive Committee van NMBS verantwoordelijk voor IT. Bovendien blijkt dat beiden expliciet in het kader van dit dossier aan het toenmalige Ypto-management hebben aangegeven dat de geëigende regels en de budgettaire contouren dienden gerespecteerd te worden.
2. Wat betreft de naleving van de wetgeving op de overheidsopdrachten en de bevoegdheidsdelegaties binnen Ypto:
- blijkt dat het Ypto-management de inconcurrentiestelling en/of motivatie inherent aan de wetgeving op de overheidsopdrachten niet heeft nageleefd bij de toewijzing en de verlenging van de betrokken opdracht.
Wel werden voor de aanvaarding en betaling van de effectief geleverde prestaties de binnen Ypto van kracht zijnde delegaties gerespecteerd.
3. Uit het auditverslag blijkt ook dat sinds 2018 de interne controle op de naleving van de wetgeving op de overheidsopdrachten versterkt is, onder meer door volgende maatregelen:
- Alle hard- en software aankopen van Ypto zijn overgedragen naar de interne dienst Procurement van NMBS.
- Er is een kwalificatiesysteem en een “IT-marktplatform” ingevoerd voor de inconcurrentiestelling van alle nieuwe externe prestaties op het vlak van digitale dienstverlening.
- De organisatie binnen Ypto is aangepast.
Naar aanleiding van de aanbevelingen in de audit heeft het management van Ypto nog een aantal bijkomende actiepunten gedefinieerd, onder meer op het vlak van vorming, IT-systemen en documentatie, die tegen uiterlijk eind 2023 zullen worden geïmplementeerd om de toepassing van de wetgeving op de overheidsopdrachten strikt op te volgen. De uitvoering van dit actieplan zal worden bewaakt door het Auditcomité.
Ten slotte zal de Raad van Bestuur, op advies van het Auditcomité, het Rekenhof contacteren met het verzoek om een audit uit te voeren met betrekking tot de openbare aanbestedingen bij de dochteronderneming Ypto, teneinde zich ervan te vergewissen dat de vigerende procedures en de controleomgeving in overeenstemming zijn met de geldende wetgeving.
Dimitri Temmerman