NMBS stelt eerste autonoom toegankelijk treinstel voor

NMBS zet een belangrijke stap vooruit in het toegankelijk maken van de trein voor iédereen. Vandaag heeft ze bij treinbouwer Alstom in Brugge het eerste van 130 autonoom toegankelijke M7-dubbeldeksrijtuigen voorgesteld. Een rijtuig dat er mee voor moet zorgen dat reizigers met een beperkte mobiliteit, waaronder ook rolstoelgebruikers, volledig zelfstandig de trein kunnen nemen. Het rijtuig – dat het eerste is met een autonome toegang in ons land - werd ontwikkeld met de hulp van belangenorganisaties. Voor NMBS is dit een heuse evolutie ten opzichte van het verleden, want van zodra alle rijtuigen zijn geleverd, zal elke nieuwe NMBS-trein beschikken over minstens één autonoom toegankelijk rijtuig.

Sophie Dutordoir, CEO NMBS: “Naast een veilig en comfortabel vervoer, maakt ook toegankelijkheid integraal deel uit van ons beleid. Voor NMBS gaat dat verder dan het verlenen van assistentie. We willen dat onze reizigers – ook zij met een beperkte mobiliteit – zelfstandig met de trein kunnen reizen, en dat vanaf de aankoop van hun ticket tot op hun eindbestemming. Een doelstelling waarvoor zowel onze verkoopkanalen, stations, perrons als onze treinen worden aangepast. Wat betreft de stations is de doelstelling vervat in het Contract van Openbare Dienst om 180 autonoom toegankelijke stations te hebben tegen 2032. Dit is quasi een verdubbeling in het aantal stations over een periode van tien jaar. Dat NMBS hier met de eerste bestelling van M7-rijtuigen in 2015 onvoldoende rekening hield was een gemiste kans. In 2018 stelde ik daarom aan de raad van bestuur voor om van een autonome toegankelijkheid een prioriteit te maken en 130 autonoom toegankelijke dubbeldeksrijtuigen te bestellen.”

Zelfstandig in- en uitstappen

De autonoom toegankelijke rijtuigen hebben een deur met een instaphoogte van 76 centimeter, wat de standaardhoogte is van de nieuwe perrons. Vooraleer de deur opent, schuift automatisch een trede naar buiten die de afstand tussen het perron en de trein overbrugt en ervoor zorgt dat reizigers met een beperktere mobiliteit veilig én zelfstandig kunnen in- en uitstappen.

Ook binnenin het rijtuig zijn de nodige aanpassingen gebeurd voor de veiligheid en het comfort van de reizigers. Zo zijn bijvoorbeeld de deuropeningen breder, zijn er bijkomende handgrepen geplaatst en lagere drukknoppen voorzien om de deuren te openen. De rijtuigen beschikken ook over een aangepast toilet en een intercomsysteem voor rolstoelgebruikers om indien nodig om assistentie te kunnen vragen.

Voor de ontwikkeling van het autonoom toegankelijk rijtuig werd ook beroep gedaan op de expertise van belangenorganisaties zoals de Hoge Raad voor Personen met een Handicap, CAWaB en Unia. Zij werden geconsulteerd, bezochten een maquette van het ontwerp en gaven concrete aanbevelingen, waarvan de belangrijkste werden geïntegreerd.

Eerste van 130 rijtuigen

NMBS bestelde de 130 autonoom toegankelijke rijtuigen in december 2020 bij Alstom, dat zich heeft geëngageerd om deze – samen met alle andere M7-rijtuigen – vanaf de tweede helft van dit jaar en tegen eind 2026 te hebben geleverd. Vanaf dan zal élke M7-trein over minstens één van deze rijtuigen beschikt.

De M7-dubbeldekkers zijn in ons land het eerste treintype met een rijtuig met een autonome toegang. Een uitrusting die NMBS voortaan standaard zal opnemen bij elk nieuw type trein dat ze in de toekomst zal aankopen.

Ook de stations worden aangepast

Autonoom toegankelijke rijtuigen zijn een belangrijk onderdeel van het toegankelijkheidsbeleid van NMBS, dat sinds 2018 autonomie – en dus zelfstandig reizen met de trein – vooropstelt.

Behalve de treinen moeten ook de stations daarvoor worden aangepast. Sinds vorig jaar en tegen 2032 zal NMBS enkele miljarden euro investeren in het vernieuwen van de stations en treinen, met als doel om ook de toegankelijkheid ervan grondig te verbeteren.

Momenteel zijn 103 stations integraal toegankelijk. Eind 2032 moeten dat er 176 zijn, met name de stations waar bijna 70% van de reizigers de trein neemt.

Een station is integraal toegankelijk als het is voorzien van een helling of een lift naar elk perron. De perrons moeten ook een hoogte hebben van 76 centimeter en het station moet zijn uitgerust met geleidelijnen voor slechtzienden en met minstens één toegankelijke ticketautomaat. In dat kader komen er vanaf 2026 ook nieuwe ticketautomaten. Deze krijgen onder meer een assistentieknop, waardoor reizigers meteen in contact komen met een NMBS-medewerker die de bediening van de automaat vanop afstand kan overnemen.

M7: veiligheid, comfort en capaciteit. Ook voor fietsen.

NMBS wil tegen 2032 de helft van haar vloot vernieuwen, onder meer met de nieuwe M7-dubbeldekstreinen. In totaal bestelde NMBS 750 rijtuigen, waarvan de eerste in december 2015. Het gaat om een investering van in totaal ruim 3 miljard euro, waarvan zo’n 400 miljoen voor de 130 autonoom toegankelijke rijtuigen.

De nieuwe treinen zijn nodig zodat NMBS oudere treinen buiten dienst kan nemen. Dat Alstom momenteel kampt met een vertraging van 2,5 jaar in de levering ervan betekent dat NMBS deze oudere treinen, die gevoeliger zijn voor pannes, langer dan voorzien moet inzetten. Ongeveer de helft van alle bestelde rijtuigen is intussen in dienst, de overige belooft Alstom tegen eind 2026 te hebben geleverd.

De M7 is ook uitgerust met het Europese veiligheidssysteem ETCS, dat zorgt voor een continue snelheidsmeting en de trein indien nodig automatisch afremt of tot stilstand brengt.

Behalve minstens één autonoom toegankelijk rijtuig zal elke M7-trein ook beschikken over een multifunctioneel rijtuig met plaats voor fietsen en kinderwagens. Daardoor zal er in elke M7-trein plaats zijn voor minstens zestien fietsen.

De nieuwe dubbeldekstreinen voldoen ook beter aan de verwachtingen van de reiziger op het vlak van comfort. Het interieur oogt eigentijds, er is meer beenruimte, er zijn meer stopcontacten en in elk rijtuig hangen informatieschermen, waarop reizigers realtime informatie over hun reis te zien krijgen.

De rijtuigen worden hoofdzakelijk ingezet voor treinen met veel reizigers die via de Brusselse Noord-Zuidverbinding moeten. Zo rijden ze nu al voor de IC-verbindingen tussen Eupen en Oostende, tussen Blankenberge en Genk, tussen Luik en Quiévrain en tussen Gent en Tongeren.

Georges Gilkinet, minister van Mobiliteit: "De komst van deze nieuwe 100% toegankelijke rijtuigen is een sterk positief signaal: we willen iedereen aan boord. Iedereen moet vrij zijn om zijn vervoersmiddel te kiezen, en nog meer om te kiezen voor het veiligste en milieuvriendelijkste vervoermiddel. Ik ben dan ook zeer tevreden dat dit nieuwe model volledig autonoom zal zijn. Dankzij de aanzienlijke middelen die de Belgische staat ter beschikking heeft gesteld en de engagementen die zijn vastgelegd in het nieuwe contract voor de openbare dienst tussen de federale staat en de NMBS, worden de spoorwegen omgevormd om elke dag inclusiever te worden. In de toekomst zullen treinen die iedereen verwelkomen (personen met beperkte mobiliteit, fietsers, kinderwagens, ...) de sleutel zijn om nog meer reizigers te overtuigen om voor de trein te kiezen. Ik hoop vooral dat deze nieuwe treinen snel kunnen worden geleverd, wat de kwaliteit en robuustheid van de dienstverlening aan treinreizigers zal helpen verbeteren. "

Karine Lalieux, federaal minister van Maatschappelijke Integratie, belast met personen met een handicap: "Een betere toegang tot het openbaar vervoer is een van de belangrijkste eisen van mensen met een handicap of beperkte mobiliteit. Ik ben blij met de inspanningen en initiatieven van de NMBS om deze uitdaging aan te gaan, in het bijzonder met de aanstaande introductie van de aangepaste M7-rijtuigen. Zelfstandig kunnen reizen is een van de sleutels tot de inclusie van mensen met een handicap in alle aspecten van onze samenleving: werkgelegenheid, vrije tijd, toerisme, sociaal en sportief leven, enzovoort. Beetje bij beetje worden treinen toegankelijker. En elk nieuw initiatief, of het nu gaat om het heden of de toekomst, brengt een extra dosis vrijheid voor mensen met een handicap.”

Henri Poupart-Lafarge, CEO Alstom: "We zijn erg fier op de onthulling van het eerste M7-rijtuig met een autonome toegang voor mensen met beperkte mobiliteit in België. Vandaag is een belangrijke mijlpaal op weg naar duurzame, geschikte en toegankelijke vervoersoplossingen. Door deze moderne treinen in Brugge te produceren, blijven we investeren in lokale productiemogelijkheden. Alstom blijft zich inzetten om transformatieve veranderingen teweeg te brengen in de transportsector, waardoor we verder de weg inslaan naar een groenere, slimmere en meer inclusieve toekomst voor iedereen."

Dimitri Temmerman

Woordvoerder, NMBS

• dimitri.temmerman@nmbs.be