NMBS, De Lijn, MIVB en LETEC samen tegen agressie tegen hun personeel

Met één stem roepen de vervoersmaatschappijen op tot meer wederzijds respect op openbaar vervoer

18 november 2025

De vier Belgische vervoersmaatschappijen hebben in 2024 5.908 gevallen van fysieke en verbale agressies op hun personeel geregistreerd, wat neerkomt op gemiddeld meer dan 16 gevallen per dag. In 2023 was dat 15 per dag. Ook dit jaar blijven de cijfers verontrustend, wat aantoont dat het fenomeen helaas actueler is dan ooit. Geconfronteerd met deze onaanvaardbare situatie voeren NMBS, De Lijn, MIVB en LETEC opnieuw een gezamenlijke campagne om het belang van wederzijds respect tussen hun personeel en de reizigers te benadrukken.

De campagne, gelanceerd naar aanleiding van de internationale dag van de tolerantie op 16 november, toont twaalf medewerkers van de vier vervoersbedrijven die getuigen over (de impact van) agressies in het kader van hun functie. Ze belicht de gezichten achter deze cijfers. Want buiten hun werk zijn deze mensen ook ouder, grootouder, broer of zus, beste vriend(in) van iemand, zwemleraar of voetbalcoach. En het respect dat ze hiervoor krijgen, verdienen ze ook in hun werk.

De campagne wordt ook gesteund door de Federatie van Belgische Autobus- en Autocarondernemers (FBAA). De federatie groepeert de bedrijven die in onderaanbesteding van De Lijn en LETEC rijden.

Gemiddeld 16 gevallen van agressie per dag

Het aantal agressiegevallen heeft een onacceptabel hoog niveau bereikt. In 2024 hebben de openbaarvervoerbedrijven er 5.908 geregistreerd, wat neerkomt op een gemiddelde van 16 per dag. Dit komt overeen met een stijging van ongeveer 5,5% ten opzichte van 2023, dat met 5.598 gevallen al een recordjaar was wat betreft het aantal agressies.

Iets meer dan een kwart van de gevallen gaat gepaard met fysiek geweld. In de andere gevallen gaat het om beledigingen of bedreigingen. Ongeacht het type aanval komen de getroffen medewerkers er nooit ongeschonden uit. In 2024 waren 780 medewerkers afwezig na een geval van agressie, goed voor 23.686 dagen arbeidsongeschiktheid.

Respect voor medewerkers en voor regels

De campagne is in de eerste plaats een oproep tot wederzijds respect in het openbaar vervoer. Respect tussen het personeel en de reizigers, maar ook voor de basisregels die het reizen met het openbaar vervoer voor iedereen aangenamer maken. Discussies met reizigers die zich niet aan deze regels houden, zijn vaak de oorzaak van gevallen van agressie.

Agressies kunnen voortkomen uit interventies vanwege het niet hebben van een geldig vervoersbewijs, na het veroorzaken van overlast of het overtreden van een regel, zoals fietsen of steppen in een station of metrostation, de voeten op de stoelen zetten, afval op de grond achterlaten, enzovoort. Sommige agressies gebeuren ook zonder directe reden.

Talrijke maatregelen

NMBS, De Lijn, de MIVB en LETEC nemen reeds tal van maatregelen om agressie tegen te gaan: de inzet van bijkomend personeel op het terrein, een netwerk van bewakingscamera’s en opleidingen voor medewerkers die direct contact met klanten hebben, om snel potentiële conflictsituaties te leren herkennen en er op een passende manier op te reageren.

Iedereen die de regels niet naleeft of agressief gedrag vertoont, riskeert ook een administratieve boete, die bij recidive kan oplopen tot 500 euro. Voor de meest ernstige overtredingen, zoals fysieke agressie of verstoring van het treinverkeer, zijn ook strafrechtelijke vervolgingen mogelijk.

Strenge sancties

Elk geval van agressie wordt opgevolgd. Naast onmiddellijke psychologische ondersteuning bieden de vier maatschappijen hun medewerkers na elke agressie juridische bijstand aan om klacht in te dienen bij de politie. In elk geval wenden de maatschappijen zich tot het gerecht als benadeelde partij en, in het geval van vervolging door het openbaar ministerie, stellen zij zich ook burgerlijke partij.

Dossiers die leiden tot strafrechtelijke vervolging kunnen resulteren in gevangenisstraffen, met of zonder uitstel. Daders van agressie lopen ook het risico op boetes of werkstraffen. Bovendien wordt agressie tegen het personeel van openbare diensten als een verzwarende omstandigheid beschouwd.

Sophie Dutordoir (CEO NMBS), Brieuc de Meeûs (CEO MIVB), Ann Schoubs (CEO De Lijn), Jean-Michel Soors (CEO LETEC) en Pieter Van Bastelaere (CEO FBAA) : “Elke dag opnieuw, zorgen duizenden medewerkers van de vier vervoersmaatschappijen ervoor dat reizigers steeds vlot, geïnformeerd en veilig op hun bestemming raken. Het is niet meer dan logisch dat zij die missie van openbare dienst eveneens in veilige omstandigheden kunnen uitvoeren. Onze medewerkers blijven echter geconfronteerd worden met agressies, verbaal of fysiek, terwijl ze ten dienste staan van de reizigers. We veroordelen deze vormen van geweld dan ook met klem en nemen zelf maatregelen om agressies in te dijken. Elk geval van agressie wordt ernstig opgevolgd. Maar het is zonneklaar dat dit probleem niet stopt aan de ingang van de bus, de tram of de trein of de toegang tot een station. Dit maatschappelijk fenomeen vraagt ook zichtbare aanwezigheid van de politie in en rond de omgeving van het openbaar vervoer, gepaard met strenge bestraffing van geweld door justitie. Wij blijven deze oproep herhalen, want enkel via een dergelijke geconsolideerde aanpak kunnen deze agressies een halt worden toegeroepen.”

Cindy, treinbegeleidster bij NMBS: "Ik was vier maanden treinbegeleidster toen ik te maken kreeg met een groep van 80 jongeren die zich over verschillende rijtuigen van de trein verspreidden en overal herrie begonnen te schoppen. Ik stond er alleen voor, ze gooiden met vloeistoffen, spuugden naar me en beledigden me. Sommigen wilden de deur van de trein openen terwijl deze aan het rijden was, ik moest ze tegenhouden. Ik voelde me echt onveilig. Ik heb mijn dienst voortgezet en pas een paar dagen later voelde ik de nasleep. Na een onderzoek stelde de arts een posttraumatische stressstoornis vast. Ik ben inmiddels weer aan het werk en ben nog steeds treinbegeleidster. Dit soort incidenten zorgt er wel niet voor dat ik mijn werk ga verafschuwen. We zijn er om reizigers te helpen en te begeleiden, we zouden niet met dit soort geweld geconfronteerd moeten worden."

Micha, medewerker Lijnwinkel bij De Lijn (voormalig buschauffeur):
“Toen ik eens met de bus reed, werd ik tijdens mijn pauze plots zonder enige aanleiding lastiggevallen door een groep jongeren. Wat begon met geroep en slaan op de ramen, escaleerde snel tot trappen tegen de bus. Ik bleef rustig en verwittigde de dispatching, maar het duurde even voor de politie kon komen. Intussen probeerde één van hen zelfs mee op te stappen, wat ik uiteraard heb geweigerd — uit angst dat de situatie nog erger zou worden. Uiteindelijk kwam de politie tussenbeide en kon ik, met een bonzend hart maar met veel steun van mijn reizigers, mijn rit verderzetten. Zulke momenten vergeet je niet zomaar. Je probeert professioneel te blijven, maar het raakt je als mens.”

David, verkoopsmedewerker bij de MIVB: “Op een drukke dag stonden er een tiental mensen in de rij om een vervoersbewijs te kopen, toen een man iedereen voorbijstak en tegen mij zei: “Het is maar voor één kaartje”. Ik antwoordde vriendelijk dat hij op zijn beurt moest wachten en in de rij moest gaan staan zoals iedereen, of dat hij zijn kaartje ook aan de automaat kon kopen als hij dat wilde. Dat antwoord beviel hem niet, want hij begon me uit te schelden en op de ruit te slaan. Uiteindelijk kocht hij toch zijn kaartje aan de automaat, maar nadien kwam hij terug om me opnieuw uit te schelden en dreigde hij me in elkaar te slaan, terwijl hij met zijn vinger een onthoofdingsgebaar maakte. Ik heb de veiligheidsdienst gewaarschuwd, en die stuurde een patrouille zodat ik na mijn dienst veilig naar huis kon.”

Céline, chauffeur bij LETEC: "Ik was aan het rijden toen ik geschreeuw in de bus hoorde. Een passagier bedreigde de andere passagiers met een wapen. Op zulke momenten heb je niet echt tijd om na te denken. Ik deed gewoon wat mij het beste leek: de reizigers in veiligheid brengen en de politie bellen. Pas later besef je dat je een traumatische ervaring hebt meegemaakt. "

Jean-Luc Crucke, federaal minister van Mobiliteit: "Agressie tegenover personeel van het openbaar vervoer is onaanvaardbaar en in strijd met alle waarden die onze maatschappij verdedigt. Achter elk uniform schuilt iemand die gewoon zijn of haar werk doet om de mobiliteit van miljoenen burgers te waarborgen. Samen moeten we een cultuur van respect herstellen: respect voor de regels, respect voor de medewerkers, respect voor de andere passagiers. De federale regering zal de operatoren en politiediensten blijven steunen in de strijd tegen dit geweld, want over de veiligheid van diegenen die ons elke dag vervoeren, valt niet te onderhandelen."

Annick De Ridder, Vlaams minister van Mobiliteit: "Wie zich elke dag inzet om reizigers veilig en vlot op weg te helpen, verdient respect — geen agressie. Onze chauffeurs, controleurs, technici en baliemedewerkers zijn het kloppende hart van het openbaar vervoer. Zij staan dicht bij de mensen, vaak in moeilijke omstandigheden, en verdienen waardering voor dat engagement. Met deze campagne trekken we samen een duidelijke lijn: agressie hoort nergens thuis. Elke vorm van geweld, verbaal of fysiek, laten we niet passeren. We blijven investeren in veiligheid – bijvoorbeeld met bodycams - en zetten verder in op preventie, opleiding en samenwerking met politie en justitie om daders te sanctioneren en onze medewerkers beter te beschermen. Respect is en blijft de basis van elk contact."

Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit: “Iedereen moet zich veilig en gerespecteerd voelen op het openbaar vervoer – reizigers én personeel. Agressie hoort daar niet thuis, respect wel.”

François Desquesnes, Waals minister van Mobiliteit: "Respect en veiligheid zijn van essentieel belang voor het openbaar vervoer. De veiligheid van het personeel en de passagiers van LETEC moet berusten op een globale aanpak die gebaseerd is op preventie, beschermingsmaatregelen en sancties. Ik verwelkom het gezamenlijke werk van de vier openbare vervoermaatschappijen om doeltreffend op te treden en alle vormen van geweld te voorkomen."